Te owoce egzotyczne warto znać!
W Polsce coraz większą popularnością cieszą się owoce egzotyczne. Nie ustalono dla nich ścisłej definicji, jednakże mianem owoców egzotycznych przyjęło się nazywać owoce uprawiane w klimacie tropikalnym lub subtropikalnym. Charakteryzują się one zwykle atrakcyjnym kolorem i kształtem oraz wyjątkowym smakiem, który zwykle próbujemy przyrównać do innych znanych nam owoców. Sprawdź, jakie s ą najpopularniejsze egzotyczne owoce i jaką mają wartość odżywczą.
Jackfruit
To owoc drzewa bochenkowego (Artocarpus heterophyllus), które jest rośliną zaliczaną do rodziny morwowatych. Jackfruit pochodzi z lasów deszczowych w południowo-zachodniej części Indii. Można spotkać się również z opinią, że kolebką tej rośliny jest Malezja. Obecnie jest uprawiany nie tylko w Azji, lecz także w Afryce i niektórych regionach Ameryki Południowej. Jackfruit jest owocem stosunkowo kalorycznym. Jego wartość energetyczna wynosi 95 kcal/100 g. Kaloryczność ta wynika z wysokiej zawartości węglowodanów (23,2 g/100 g). Jackfruit jest dobrym źródłem potasu (448 mg/100 g), który reguluje ciśnienie tętnicze krwi i zapewnia prawidłową gospodarkę wodno-elektrolitową. Zawiera również witaminę C (13,7 mg/100 g). Warto zwrócić uwagę, że jeden owoc może osiągać masę nawet 25–30 kg, co czyni go najcięższym owocem rosnącym na drzewie. Smak tego dużego, żółtego owocu egzotycznego jest określany jako połączenie ananasa z bananem.
Granadilla
Granadilla, czyli męczennica języczkowata (Passiflora ligularis), to pomarańczowy owoc egzotyczny, który bardzo często jest mylony z marakują (męczennicą jadalną). Pochodzi z Ameryki Południowej (Peru). Granadila cechuje się galaretowatym, słodkim i orzeźwiającym miąższem, w którym znajdują się jadalne ziarenka. Owoce zawierają wysokie ilości polifenoli (flawanoli, flawonoli, kwasów fenolowowych). Są to związki będące silnymi przeciwutleniaczami, mającymi zdolność do neutralizowania wolnych rodników. W ten sposób mogą potencjalnie zmniejszać ryzyko chorób spowodowanych stresem oksydacyjnym, w tym np. nowotworów, cukrzycy, miażdżycy.
Tamarillo
Tamarillo jest czerwonym owocem egzotycznym, który należy do rośliny o tajemniczo brzmiącej nazwie cyfomandra grubolistna (Cyphomandra betacea). Tamarillo należy do rodziny psiankowatych. Jego miąższ przypomina miąższ pomidora. Z tego też względu bardzo często jest określany mianem pomidora drzewiastego. Rośnie głównie w Ameryce Południowej (m.in. w Chile, Kolumbii, Peru, Ekwadorze, Argentynie, Brazylii, Wenezueli), a także w Australii i Nowej Zelandii. Tamarillo charakteryzuje się stosunkowo wysoką zawartością błonnika pokarmowego (2,8–3,3 g/100 g). W porównaniu do wielu innych owoców zawiera niewielkie ilości węglowodanów (3,1–3,8 g/100 g). Obecność włókna roślinnego sprawia, że tamarillo może usprawniać pracę jelit, hamować wzrost poziomu cukru we krwi, a także wspomagać odchudzanie.
Rambutan
Rambutan, a dokładnie jagodzian rambutan (Nephelium lappaceum), to roślina powszechnie uprawiana w Azji Południowo-Wschodniej. Charakteryzuje się owłosionymi owocami, które mają jajowaty kształt. Owoce te cechują się stosunkowo wysoką zawartością witaminy C (22–48 mg/100 g), dzięki czemu mogą wzmacniać odporność, zapobiegać nowotworom i wspomagać pracę układu krwionośnego. Rambutan dostarcza również dość dużo potasu (134–197 mg/100 g) i błonnika pokarmowego (1,3–2,0 g/100 g). Osoby, które miały okazję skosztować rambutanu uważają, że jego smak jest podobny do śliwki i winogrona. Owoce są słodkie i nieco kwaskowate.
Pitaja
Pitaja, znana jako smoczy owoc lub truskawkowa gruszka, to owoc należący do kilku gatunków kaktusów. Najpopularniejsza jest pitaja czerwona (Hylocereus undatus), która pochodzi z Ameryki Środkowej. Obecnie jest uprawiana również w Azji. Pitaja cechuje się umiarkowaną kalorycznością. Jej wartość energetyczna wynosi 60 kcal/100 g. Stanowi ona dobre źródło błonnika pokarmowego (2,9 g/100 g). Warto też wspomnieć, że pitaja zawiera szereg przeciwutleniaczy zaliczanych do polifenoli. Wśród nich należy wymienić przede wszystkim kwasy fenolowe: galusowy, syryngowy, protokatechowy, p-kumarowy i kawowy. Obecność tych związków jest pomocna w walce ze szkodliwymi wolnymi rodnikami, których aktywność może być przyczyną powstawania chorób cywilizacyjnych (np. chorób serca). Smak pitai jest zbliżony do kiwi, jednak w odróżnieniu od niego nie jest aż tak kwaskowaty. W 2017 roku badacze opublikowali obszerne opracowanie naukowe, które dowiodło, że spożywanie pitai może prowadzić do korzystnego obniżenia stężenia glukozy we krwi na czczo u osób w stanie przedcukrzycowym. Naukowcy odnotowali, że włączenie pitai do diety spowodowało redukcję poziomu cukru we krwi średnio o 15,1 mg/dl. Stąd można przypuszczać, że pitaja jest odpowiednim produktem dla osób zagrożonych rozwojem cukrzycy typu 2.
Durian
Durian właściwy (Durio zibethinus Murray) to roślina z rodziny ślazowatych, która pochodzi z Indonezji. Owoc durianu jest najbardziej znany ze względu na swój specyficzny zapach, który jest określany jako połączenie czosnku, serka śmietankowego i migdałów. Ze względu na intensywny aromat jego spożywanie jest zabronione w wielu miejscach publicznych i środkach komunikacji. Owoce durianu są jednymi z największych owoców na świecie – osiągają masę ok. 4 kg. Ten zielony, egzotyczny owoc charakteryzuje się jasnym miąższem, zaś jego skórka jest pokryta kolcami. Durian należy do kalorycznych owoców. Jego wartość energetyczna wynosi 147 kcal/100 g. Kaloryczność ta wynika m.in. ze stosunkowo wysokiej zawartości tłuszczu (5,3 g/100 g) i dużej ilości węglowodanów (27,1 g/100 g). Durian jest dobrym źródłem potasu (436 mg/100 g), manganu (0,33 mg/100 g) i witaminy C (19,7 mg/100 g). W durianie znajdują się również związki o silnym potencjale antyoksydacyjnym, m.in. kwercetyna, moryna, rutyna, kaempferol, mirycetyna, luteolina, apigenina, kwas ferulowy i kwas galusowy. Dodatkowo durian zawiera niewielkie ilości karotenoidów, takich jak: alfa-karoten, beta-karoten, zeaksantyna, luteina, beta-kryptoksantyna. Związki te poprawiają funkcjonowanie układu krążenia, wzmacniają wzrok i wpływają korzystnie na stan skóry.
Physalis
Stosunkowo mało znanym owocem w Polsce jest miechunka peruwiańska (Physalis peruviana), nazywana w skrócie physalis. Znana jest również jako jagoda inkaska i wiśnia peruwiańska. Roślina ta pochodzi z Peru, Kolumbii i Ekwadoru. Pod względem botanicznym zaliczana jest do rodziny psiankowatych. Te małe, pomarańczowe owoce egzotyczne w smaku nieco przypominają ananasa, cytrusy i pomidory. Są one zamknięte w liściastej otoczce. Physalis jest owocem niskokalorycznym. Wartość energetyczna wiśni peruwiańskiej wynosi 53 kcal/100 g. Zawiera ona stosunkowo dużo witaminy B1 (0,11 mg/100 g), niacyny (2,8 mg/100 g), witaminy C (11 mg/100 g) i żelaza (1 mg/100 g). Wspomniane witaminy z grupy B są ważne dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, zaś żelazo jest niezbędne do produkcji czerwonych krwinek odpowiedzialnych za dostarczanie tlenu komórkom naszego ustroju. Owoc miechunki peruwiańskiej można coraz częściej kupić w naszych supermarketach.
Mangostan
Mangostan właściwy (Garcinia mangostana L.) to roślina z rodziny kluzjowatych, która pochodzi z Azji (Indonezji, Tajlandii). Mianem mangostanu określa się fioletowe owoce egzotyczne, które mają smak zbliżony do moreli, poziomki i pomarańczy. Wartość energetyczna owoców mangostanu wynosi 73 kcal/100 g. Owoce dostarczają przede wszystkim węglowodany (17,9 g/100 g) i są dobrym źródłem błonnika pokarmowego (1,8 g/100 g). Mangostan odznacza się wysoką zawartością przeciwutleniaczy. Wśród tej grupy związków na szczególną uwagę zasługują składniki takie jak: alfa-, beta- i gamma-mangostyna, gartanina, garcinony, izomangostyna i mangostanon. Dodatkowo owoce mangostanu zawierają jeszcze inne związki z grupy polifenoli: afzelechinę, epiafzelechinę i katechiny. Wspomniane związki bioaktywne wykazują właściwości antyoksydacyjne, przeciwzapalne i immunostymulujące. Dzięki nim nasz organizm staje się bardziej odporny na występowanie różnych chorób, w tym chorób układu sercowo-naczyniowego, nowotworów i infekcji bakteryjnych.
Karambola
W polskich sklepach coraz częściej można spotkać karambolę, czyli owoc pochodzący z tropikalnego drzewa o nazwie oskomian pospolity (Averrhoa carambola L.). Karambola powszechnie nazywana jest gwiaździstym owocem ze względu na swój charakterystyczny kształt. Jest to żółty owoc egzotyczny pochodzący z Malezji i Indonezji. Aktualnie karambola uprawiana jest również w Afryce oraz w obydwu Amerykach. Owoc charakteryzuje się bardzo niską kalorycznością (31 kcal/100 g). Jest bardzo dobrym źródłem błonnika pokarmowego (2,8 g/100 g) i witaminy C (34,4 mg/100 g).
Kumkwat
Kumkwat to roślina z rodziny rutowatych, która wydaje małe, pomarańczowe owoce charakteryzujące się kwaskowatym i cierpkim smakiem, nieco przypominającym smak cytrusów. Ma on jadalną, słodką skórkę. Wartość energetyczna tych owoców wynosi 71 kcal/100 g. Są one znakomitym źródłem błonnika pokarmowego, którego zawartość wynosi aż 6,5 g/100 g. Kumkwaty zawierają również stosunkowo dużo potasu (186 mg/100 g), żelaza (0,86 mg/100 g), a także witaminy C (43,9 mg/100 g).
- Ranasinghe R. i in., Nutritional and health benefits of jackfruit (Artocarpus heterophyllus Lam.): a review, „International Journal of Food Science” 2019.
- Joshi M. i in., Phytoconstituents and pharmaco-therapeutic benefits of pitaya: A wonder fruit, „Journal of Food Biochemistry” 2020, nr 44.
- Aziz NA. i in., Bioactive compounds, nutritional value, and potential health benefits of indigenous durian (Durio Zibethinus Murr.): a review, „Foods” 2019, nr 8.
- Lou SN. i in., Phenolic compounds and biological activities of small-size citrus: Kumquat and calamondin, „Journal of Food and Drug Analysis” 2017, nr 25, str. 162–175.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.