Tabletki antykoncepcyjne a ciąża – w jakim stopniu jej zapobiegają i czy wpływają na późniejszą płodność?

Czy można zajść w ciążę, gdy bierze się tabletki antykoncepcyjne?

Żadna metoda antykoncepcji – poza wstrzemięźliwością seksualną – nie gwarantuje stuprocentowej pewności uniknięcia nieplanowanej ciąży. Tabletki antykoncepcyjne stanowią jednak najbardziej skuteczny ze sposobów antykoncepcji. Oceny skuteczności dokonuje się na podstawie tzw. wskaźnika Perla. Oznacza on odsetek ciąż, jakie nastąpiły po roku poprawnego stosowania danych form zapobiegania zapłodnieniu. Jednoskładnikowe środki antykoncepcyjne mają nieco niższą wartość wskaźnika Perla od preparatów dwuskładnikowych. Wynosi ona odpowiednio 0,51% i 0,3%. Aby jeszcze bardziej ograniczyć ryzyko nieplanowanej ciąży na początku stosowania tabletek antykoncepcyjnych, można jednocześnie korzystać z mechanicznych form, np. prezerwatyw, lub chemicznych, np. środków plemnikobójczych. Kwestię zależności pomiędzy ciążą a tabletkami antykoncepcyjnymi najlepiej omówić z ginekologiem.

Ryzyko ciąży przy antykoncepcji hormonalnej zwiększa się, gdy nie przestrzega się zasad odnośnie do tego, jak brać tabletki antykoncepcyjne. Najczęstsze błędy to:

• pominięcie tabletki antykoncepcyjnej,

• zażywanie pigułek o różnych porach dnia,

• nierozpoczęcie nowego blistra z lekami od razu po zakończeniu poprzedniego.

Przypadki zajścia w ciążę podczas brania tabletek antykoncepcyjne są też częstsze przy występowaniu biegunki i wymiotów do 3–4 godzin od zażycia leków. Wówczas zawarte w nich substancje nie mają czasu na wchłonięcie się. Skuteczność tabletek antykoncepcyjnych ograniczają również niektóre leki, np. środki przeciwpadaczkowe, antybiotyki, preparaty z dziurawcem.

Czy podczas stosowania tabletek antykoncepcyjnych występują dni płodne?

W tabletkach antykoncepcyjnych zawarte są hormony, które oddziałują na pracę gruczołów płciowych kobiety. W wyniku ich przyjmowania dochodzi do zahamowania wytwarzania przez organizm gonadotropin, odpowiedzialnych za produkcję i uwalnianie komórki jajowej. Zażywanie tabletek antykoncepcyjnych sprawia, że kobieta nie powinna mieć owulacji, czyli nie powinna jajeczkować. Bez tego nie ma możliwości zajścia w ciążę i nie ma dni płodnych. Wyjaśnijmy zatem kwestię tabletki antykoncepcyjne a okres. Krwawienie, które występuje przy stosowaniu antykoncepcji hormonalnej, nie jest typowym krwawieniem menstruacyjnym. To tzw. krwawienie z odstawienia. Dochodzi do niego na skutek obniżenia stężenia hormonów w organizmie. Wszelkie wątpliwości można rozwiać podczas konsultacji u ginekologa online.

Kiedy należy odstawić tabletki antykoncepcyjne, żeby zajść w ciążę?

Kolejne nurtujące kobiety pytanie brzmi: „Czy możliwa jest ciąża po tabletkach antykoncepcyjnych?”. Należy zaznaczyć, że tabletki antykoncepcyjne nie wykazują negatywnego wpływu na późniejszą płodność. Trudności z zapłodnieniem po długotrwałym ich zażywaniu mogą być związane z odkładaniem w czasie decyzji o posiadaniu potomstwa – w starszym wieku kobiety mają częściej problemy z płodnością. Sam fakt przyjmowania środków antykoncepcyjnych nie odgrywa tu roli. Szczególnie istotna jest rezerwa jajnikowa malejąca wraz z wiekiem.

Inna kwestia dotyczy tego, kiedy możliwe jest zajście w ciążę po odstawieniu tabletek antykoncepcyjnych. Czas powrotu organizmu do stanu płodności to sprawa niezwykle indywidualna. To czas, w jakim organizm stara się uzyskać równowagę hormonalną. U jednych kobiet możliwość rozrodu pojawia się już w pierwszym cyklu po zaprzestaniu zażywania tabletek antykoncepcyjnych, u innych zająć to może kilka, a nawet kilkanaście, miesięcy. Jednak około połowy kobiet zachodzi w ciążę w ciągu pierwszych trzech miesięcy.

Warto wspomnieć, że zaraz po zaprzestaniu stosowania tabletek antykoncepcyjnych nieco większa jest szansa wystąpienia ciąży mnogiej. Uważa się, że jest to związane z uwolnieniem większej liczby komórek jajowych w pierwszych cyklach menstruacyjnych, które zatrzymywane były przez wcześniejszy brak owulacji.

Czy tabletki antykoncepcyjne w ciąży mogą mieć negatywny wpływ na płód?

Ciężko przewidzieć skutki brania tabletek antykoncepcyjnych podczas ciąży. Kwestia ta wymaga dokładnego przebadania. Na chwilę obecną brak jest wystarczających dowodów na temat występowania wad wrodzonych płodu czy ryzyka poronienia u kobiet zażywających tabletki hormonalne w ciąży. W związku z tym, jeśli kobieta podejrzewa ciążę, powinna wykonać test ciążowy, lecz istnieje ryzyko, że hormony zawarte w tabletkach zafałszują wynik. Test ciążowy zaleca się zrobić w pierwszym dniu spodziewanej miesiączki, czyli wtedy, kiedy powinno nastąpić krwawienie z odstawienia. Najlepiej wykonać badanie stężenia beta-HCG z krwi. W przypadku potwierdzenia ciąży wskazane jest odstawienie antykoncepcji hormonalnej i zgłoszenie się do ginekologa.

Jak rozpoznać ciążę podczas stosowania tabletek antykoncepcyjnych?

Na podejrzenie ciąży w trakcie brania tabletek antykoncepcyjnych wskazywać mogą takie dolegliwości, jak:

• opóźnienie krwawienia z odstawienia,

• wzmożona senność,

• uczucie zmęczenia,

• zmienne nastroje, rozdrażnienie,

• nudności i wymioty,

• tkliwość i ból piersi,

• zmiany apetytu,

• wrażliwość na zapachy.

Dla potwierdzenia ciąży mimo stosowania środków antykoncepcyjnych konieczne są jednak badania. Oprócz wyżej wspomnianych należy wykonać badanie ginekologiczne, które ostatecznie potwierdzi lub wykluczy ciążę.