Czy tłuszcz roślinny jest zdrowy? Jak go stosować?

Rola tłuszczów w organizmie

Tłuszcze pełnią wiele bardzo ważnych funkcji w ludzkim organizmie. Przede wszystkim są łatwo dostępnym źródłem energii i budują błony komórkowe. Tłuszcze są też podstawowym budulcem mózgu i nerwów, powstają z nich różne hormony i witaminy. Od ich obecności zależy także wchłanianie witamin A, D, E i K, a niedobór tych witamin może skutkować przykrymi konsekwencjami, np. zaburzeniami krzepnięcia, problemami ze strukturą kości czy tzw. kurzą ślepotą.Pamiętaj, że nawet jeśli się odchudzasz, powinieneś dostarczyć z dietą tłuszcze, aby organizm mógł prawidłowo funkcjonować. Oczywiście nie oznacza to, że w jadłospisie ma znaleźć się codziennie kotlet smażony na głębokim oleju. Wybierz te tłuszcze, które mają dodatkowe prozdrowotne właściwości.

Nasycone kwasy tłuszczowe

Tłuszcze zawierające dużą ilość nasyconych kwasów tłuszczowych są zwykle pochodzenia zwierzęcego, a ich konsystencja jest stała. Znaleźć je można w smalcu, tłustych mięsach czy maśle. Wyjątkiem jest olej kokosowy, który mimo pochodzenia roślinnego również należy do tej grupy.Nasycone kwasy tłuszczowe nie są wrażliwe na wysokie temperatury i dlatego można ich z powodzeniem używać do smażenia. Uważaj jednak na ilość tych tłuszczów w diecie. Właśnie one odpowiedzialne są za większość niekorzystnych działań, które kojarzymy z tłuszczem:

• wzrost poziomu złego cholesterolu,

• miażdżycę naczyń,

• zwiększenie ryzyka zawału serca czy udaru mózgu.

Organizm ma zdolność syntezy nasyconych tłuszczów, więc można bez ryzyka ograniczyć ich dostarczanie. Przyniesie to niewątpliwie korzystne skutki dla zdrowia.

Niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe

Niemal wszystkie tłuszcze roślinne zawierają głównie nienasycone kwasy tłuszczowe. Ta grupa związków wywiera bardzo pozytywny wpływ na zdrowie. Obniżają poziom „złego” cholesterolu, a w jego miejsce trafia tzw. dobry cholesterol (frakcja HDL). Poprawiają także funkcjonowanie błon komórkowych. Są ponadto przekształcane w ważne związki regulujące pracę organizmu (w witaminy i hormony).
Wśród nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT) wyróżnia się szczególną grupę tzw. niezbędnych, czyli takich, które koniecznie trzeba dostarczyć z pożywieniem. Ludzki organizm nie potrafi ich wytworzyć z żadnych innych substancji. Do NNKT należą cieszące się w ostatnim czasie dużą popularnością kwasy omega 3 i 6. Ich nieocenionym źródłem są tłoczone na zimno oleje roślinne.

Olej sojowy

Niezwykle popularny, szczególnie w krajach azjatyckich, olej o bardzo pozytywnym wpływie na organizm. Znalazł zastosowanie zarówno w kuchni, jak i w pielęgnacji. Olej sojowy zawiera około 60% wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Dzięki temu możesz go używać w profilaktyce chorób układu krążenia. Olej sojowy poprawia również pracę układu odpornościowego oraz przewodu pokarmowego. Wyjątkowym składnikiem, który zawiera ten olej, jest lecytyna. Substancja ta poprawia działanie układu nerwowego, pomaga w zaburzeniach pamięci, a nawet problemach ze snem. Z kolei zawartość choliny wspomaga działanie układu moczowego i zapobiega powstawaniu kamieni w nerkach. Powodów do włączenia oleju sojowego do diety jest wiele. Jednym z nich może być po prostu świetny smak. Sprawdzi się jako dodatek do sałatek, sosów, a nawet samodzielnie. Jedyne o czym musisz pamiętać, to fakt, że obróbka termiczna pozbawia go cennych właściwości i lepiej spożywać go na zimno. Jeśli smak oleju nie przypadnie ci do gustu – nic straconego. Bardzo korzystne jest również jego działanie na skórę. Olej sojowy zawiera dużą dawkę witaminy E, która zapobiega starzeniu się skóry i łagodzi stany zapalne.

Olej z pestek dyni

Charakteryzuje go łagodny i przyjemny smak. Jeśli chcesz zacząć swoją przygodę z olejami, to świetny kandydat na początek. Łatwo przemycisz go w sałatkach, a nawet owsiankach, bo dobrze łączy się z różnymi smakami. Olej z pestek dyni, poza bogactwem nienasyconych kwasów tłuszczowych, ma wiele innych związków o szerokim spektrum działania na organizm. Dzięki zawartości alkaloidów jest pomocny w walce z pasożytami układu pokarmowego. Z kolei fitosterole działają ochronnie na gruczoł krokowy i sprawdzą się przy problemach z prostatą. Dzięki zawartym witaminom wspomaga układ krzepnięcia krwi i wzmacnia odporność. Olej z dyni można również zastosować jako kosmetyk. Stanowi naturalną barierę przed szkodliwym promieniowaniem UV i pomaga w walce z przebarwieniami czy trądzikiem.

Olej z pestek moreli

Tak jak wymienione wcześniej, olej z pestek moreli jest źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych. Poza tym zawiera dużą ilość witaminy B17, która ma działanie przeciwnowotworowe. Dodatkowo łagodzi stany zapalne i wzmacnia odporność. Sprawdzi się także świetnie w przypadku zaparć, ponieważ poprawia pracę jelit. Olej morelowy możesz z powodzeniem jeść samodzielnie lub dodać do deserów czy skropić nim pieczywo.

Olej z awokado

Wartym uwagi składnikiem oleju z awokado jest luteina. Odpowiada ona za dobry stan wzroku. Suplementowanie luteiny zmniejsza ryzyko zaćmy i podobnych chorób oczu, a awokado jest jej bardzo dobrym źródłem. Olej sprawdzi się dobrze w przypadku problemów ze stawami. Łagodzi ból i sztywność, szczególnie tę dotyczącą kolan. Olej z awokado ma delikatny, lekko migdałowy smak. Możesz go użyć np. zamiast oliwy z oliwek jako bazy pesto, dodać do sałatki czy makaronu.