Uczucie głodu po jedzeniu – co może za nie odpowiadać?
Uczucie głodu po jedzeniu to dość dokuczliwa przypadłość. Za jej powstanie odpowiadać może wiele czynników. Stanowi objaw kompulsywnego objadania się. Do jej rozwoju predysponuje bezsenność, stres, zaburzenia hormonalne bądź złe nawyki żywieniowe.
Polecane
Uczucie głodu po jedzeniu – objaw kompulsywnego objadania się
Uczucie głodu po jedzeniu doświadczane jest przez osoby zmagające się z zaburzeniem odżywiania zwanym kompulsywnym objadaniem się. Alternatywnie schorzenie to określane jest jako wewnętrzny przymus nadmiernego jedzenia. Charakterystyczne dla niego jest posilanie się na siłę, mimo że nie jest się głodnym. Chorzy zmagają się z głębokim poczuciem winy w związku z niekontrolowanym objadaniem się. Podłoża tej choroby upatruje się przede wszystkim w nieumiejętnym radzeniu sobie z negatywnymi emocjami, takimi jak smutek, złość, strach. Dla niektórych objadanie się stanowi też sposób na wypełnienie pustki.
Jakie są przyczyny uczucia głodu po jedzeniu?
Kolejną przyczyną uczucia głodu po jedzeniu jest akoria. To objaw towarzyszący chorobom psychicznym, który polega na odczuwaniu uczucia braku sytości po zjedzonym posiłku. Za doświadczanie uczucia głodu po jedzeniu odpowiadać mogą też uszkodzenia w obrębie ośrodka głodu i sytości, który zlokalizowany jest w mózgu w części zwanej podwzgórzem. Może do nich dojść w wyniku rozwijających się guzów czy urazów mechanicznych. Uszkodzenie tych struktur nastąpić może też wskutek powikłań niezwiązanego z nimi zabiegu operacyjnego.
Uczucie głodu po jedzeniu może być związane ze stresem czy bezsennością. Długotrwałe narażenie na stres powoduje wzrost poziomu kortyzolu we krwi. Stan ten może powodować ciągłe uczucie głodu. Sen nie tylko odpowiada za regenerację organizmu i odpoczynek, lecz także reguluje poziom hormonów takich jak grelina. To tzw. hormon głodu. Wyższy poziomu greliny obserwuje się u osób, które krótko śpią. Stąd należy zadbać o ograniczenie czynników stresowych, a jeśli już wystąpią – konstruktywne radzenie sobie z nimi. Ważna jest również należyta higiena snu.
Laptynooporność przyczyną uczucia głodu po jedzeniu
Uczucie głodu po posiłku może być spowodowane problemami hormonalnymi. O uczuciu sytości informacji dostarcza do organizmu głównie leptyna. To hormon wytwarzany przez komórki tłuszczowe. Jego zadaniem jest informowanie mózgu o aktualnym stanie energetycznym organizmu. Do wzrostu jego poziomu dochodzi wraz z ilością posiadanej tkanki tłuszczowej. Leptyna u osób zmagających się z nadmierną masą ciała nie wykazuje prawidłowego działania w mózgu. Stan ten określa się mianem leptynooporności. Wówczas do mózgu docierają sygnały, że organizm jest głodny, nawet po posiłku. Do zmniejszenia leptynooporności może przyczynić się ograniczenie spożycia cukru, wzrost udziału błonnika w diecie i regularne uprawianie aktywności fizycznej. Leptynooporność w krótkim czasie może doprowadzić do nadwagi, nasila stan zapalny w organizmie, wpływa na zwiększoną produkcję wolnych rodników, które uszkadzają komórki organizmu.
Uczucie głodu po posiłku a jego skład
Jedną z przyczyn uczucia głodu zaraz po jedzeniu może być skład posiłku. Do stanu takiego predysponują pokarmy ubogie w błonnik i białko, a o dużej zawartości tłuszczy i węglowodanów prostych. Posiłki o wyższej zawartości białka uważa się za lepszy prekursor (związek, który bierze udział w reakcji chemicznej, w wyniku której powstaje inny związek) uwalniania hormonów sytości, czyli cholecystokininy (CCK), peptydu-1 (GLP-1), peptydu YY (PYY). Pierwszy z nich stymuluje wydzielanie soku trzustkowego i żółci, hamuje uczucie głodu i osłabia perystaltykę jelit. Drugi odpowiedzialny jest za ograniczenie uwalniania glukagonu, stymulowanie wydzielania insuliny, hamowanie uczucia głodu. Z kolei ostatni z wymienionych hormonów poprzez pobudzenie odpowiednich komórek nerwowych przyczynia się do odczuwania sytości. Z kolei błonnik to rodzaj węglowodanów, które zapewniają uczucie sytości, regulują perystaltykę jelit i wspomagają uwalnianie hormonów ograniczających apetyt – PYY i GLP-1.
Warto wprowadzić zatem do diety dodatkowe źródła białka i błonnika. Białko dostarczą produkty nabiałowe, mięso (np. kurczak, indyk, chuda wołowina), krewetki, a duże ilości błonnika zawarte są w świeżych warzywach i owocach, takich jak m.in. jabłka, jagody, papryka, brokuły, ogórki, borówki, banany. Dobry źródłem błonnika są też nasiona (np. chia, słonecznik), orzechy (np. pekan, migdały, włoskie) i zboża.
Jak walczyć z uczuciem głodu po posiłku?
Zwalczanie uczucia głodu po posiłku powinno obejmować przede wszystkim leczenie choroby podstawowej, jeśli taka występuje, oraz leczenie dietetyczne. Bardzo ważna jest zdrowa i odpowiednio zbilansowana dieta, która dostarczy wszystkich niezbędnych składników odżywczych w odpowiednich proporcjach do prawidłowego funkcjonowania organizmu. W tym celu najlepiej zasięgnąć porady dietetyka, który dla danej osoby ustali jadłospis i dzienne zapotrzebowanie energetyczne. Posiada on fachową wiedzę o tym, jak zmniejszyć apetyt. Ważna jest nie tylko ilość, lecz także jakość spożywanego pokarmu. Ile posiłków dziennie powinno się jeść? Zaleca się spożywanie 4–5 posiłków dziennie w regularnych odstępach czasu. Najlepiej posilać się na siedząco i bez pośpiechu. W ten sposób zapewni się organizmowi odpowiednią ilość energii na cały dzień.
- R.L. Batterham, H. Heffron, S. Kapoor i wsp., Critical role for peptide YY in protein-mediated satiation and body-weight regulation, „Cell Metabolism” 2006, t. 4, nr 3, s. 223–233.
- A. Golonko, L. Ostrowska, M. Waszczeniuk i wsp., Wpływ hormonów jelitowych i neuroprzekaźników na uczucie głodu i sytości, „Forum Zaburzeń Metabolicznych” 2013, t. 4, nr 2, s. 90–99.
- E. Kędra, Zaburzenia odżywiania – znak naszych czasów, „Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne” 2011, nr 1, s. 169–175.
- P.J. Enriori, A.E. Evans, P. Sinnayah i wsp., Leptin resistance and obesity, „Obesity” (Silver Spring) 2006, nr 14, suppl 5, s. 254–258.
- M. Stachowicz, M. Janas-Kozik, M. Olszanecka-Glinianowicz i wsp., Rola leptyny w zaburzeniach odżywiania się – współczesne poglądy, „Psychiatria Polska” 2013, t. 47, nr 5, s. 897–907.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.