Wysypka od słońca – co jest przyczyną alergii na słońce?
Wysypka od słońca, rumień, świąd – to tylko niektóre objawy uczulenia na promieniowanie UV. Alergia ta występuje przede wszystkim u osób o jasnej karnacji. Choć przypomina oparzenie słoneczne, jest zupełnie inną reakcją na czynnik drażniący – wiąże się z nadmierną reakcją układu immunologicznego.
- Wysypka od słońca – czym jest spowodowana?
- Wysypka od słońca – jak wygląda i czym objawia się uczulenie na słońce?
- Wielopostaciowe osutki świetlne
- Pokrzywka świetlna
- Opryszczki ospówkowate
- Świerzbiączka letnia
- Odczyn fototoksyczny
- Odczyn fotoalergiczny
- Uczulenie na słońce u dziecka i dorosłych – jak sobie z nim radzić?
- Czy uczulenie na słońce można wyleczyć?
Wysypka od słońca – czym jest spowodowana?
Do powierzchni Ziemi docierają trzy typy fal promieniowania słonecznego: UVA, UVB i UVC. Promieniowanie UVC zostaje zatrzymane w większości przez warstwę ozonową. UVB przyczynia się do powstawania oparzeń po opalaniu. Natomiast UVA przenika w głąb skóry, wywołując reakcję immunologiczną organizmu. Jednym z jej przejawów są krostki od słońca. Najwięcej tego typu dermatoz (chorób skóry) pojawia się u osób z cerą wrażliwą i fototypem I i II (włosy blond lub rude, piegi i niebieskie oczy).
Czynnikami drażniącymi, które mogą przyczynić się do rozwoju alergii, są przede wszystkim:
leki (np. przeciwgrzybicze, przeciwdrobnoustrojowe, niesteroidowe leki przeciwzapalne, przeciwpsychotyczne, stosowane w chorobach układu sercowo-naczyniowego),
rośliny (np. seler, pietruszka, pasternak, marchew, dziurawiec),
substancje do stosowania zewnętrznego (barwniki, dziegcie, olejek bergamotowy),
kosmetyki zapachowe,
preparaty z filtrami przeciwsłonecznymi na bazie benzofenonów i pochodnych dibenzoilometanu.
Wysypka od słońca – jak wygląda i czym objawia się uczulenie na słońce?
Najczęstszymi dermatozami wywołanymi działaniem promieniowania słonecznego są: wielopostaciowe osutki świetlne, pokrzywka świetlna, opryszczki ospówkowate, świerzbiączka letnia, odczyn fototoksyczny, odczyn fotoalergiczny.
Wielopostaciowe osutki świetlne
Wielopostaciowe osutki świetlne występują przede wszystkim u kobiet poniżej 30 r.ż. o jasnej karnacji. Uczulenie to wywołują antygeny, wytwarzane w skórze pod wpływem działania promieniowania UV. Charakterystycznymi objawami tej alergii skórnej są wykwity w formie grudek i pęcherzy. Objawy zwykle ustępują samoistnie po kilku dniach.
Pokrzywka świetlna
Pokrzywka świetlna jest reakcją natychmiastową. Zmiany rumieniowe i bąble, którym towarzyszy świąd skóry, pojawiają się już w kilka minut po ekspozycji na słońce i ustępują zwykle w ciągu doby. W skrajnych przypadkach mogą również wystąpić: zawroty głowy, trudności w oddychaniu oraz utrata przytomności.
Opryszczki ospówkowate
Opryszczki ospówkowate są charakterystyczne dla okresu dziecięcego. Na partiach ciała eksponowanych na działanie promieniowania słonecznego może pojawić się rumień ze swędzącymi grudkami, co przypomina nieco rumień nagły, zwany trzydniówką. Wysypka może mieć również postać krwawiących pęcherzyków, które przekształcają się w strupy, a następnie w blizny. U osób szczególnie wrażliwych na działanie promieniowania UVA i UVB mogą poza tym wystąpić:
gorączka,
pogorszenie samopoczucia,
łzawienie,
światłowstręt,
zapalenie spojówek i rogówki.
Świerzbiączka letnia
Świerzbiączka letnia ma postać spędzonych grudek, pokrywających rumienie na skórze. Niekiedy zmiany te pojawiają się także w jamie ustnej i na wargach. Ponadto charakterystycznymi objawami świerzbiączki letniej są zapalenie spojówek oraz atopowe zapalenie skóry (AZS).
Odczyn fototoksyczny
Odczyny fototoksyczne to wypadkowa działania czynnika drażniącego (np. leków, kosmetyków) i promieniowania UV. Objawiają się najczęściej rumieniem i pęcherzami, łudząco przypominającymi oparzenie słoneczne, jednak w tym wypadku występują ogniska zapalne.
Odczyn fotoalergiczny
Odczyn fotoalergiczny (występujący sporadycznie) ma zwykle postać swędzącej wysypki od słońca. Jednak w przeciwieństwie do odczynu fototoksycznego zmiany pojawiają się na całym ciele, a nie tylko na eksponowanych jego partiach.
Uczulenie na słońce u dziecka i dorosłych – jak sobie z nim radzić?
Aby zapobiegać powstawaniu wysypki od słońca, stosuj krem z filtrem przeciwsłonecznym o wysokim SPF (powyżej 50) oraz beta-karoten, który zapobiega uszkodzeniom skóry przez promieniowanie UVA i UVB. Ogranicz również długotrwałe przebywanie na słońcu (w tym opalanie) do czasu, aż skóra odporni się na działanie słońca.
Czy uczulenie na słońce mo żna wyleczyć?
Diagnoza uczulenia na słońce polega na przeprowadzeniu wywiadu z pacjentem i wykonaniu przez lekarza badania fizykalnego. Możesz się również spodziewać fototestów, służących porównaniu powstałych zmian z reakcją skórną na naturalne promieniowanie słoneczne.
Jeśli alergolog potwierdzi, że wysypka po opalaniu jest skutkiem alergii, może zalecić fotochemioterapię PUVA oraz naświetlenia NBUVB. Pozytywne efekty przynosi też stosowanie preparatów antyhistaminowych i kortykosteroidów.
W przypadku pokrzywki świetlnej lekarz może przepisać chlorochinę, która ma właściwości przeciwzapalne. Natomiast przy opryszczce ospówkowatej zaleca się niekiedy immunosuprezyjną azatioprynę oraz przeciwbólowy talidomid.
Obserwujesz u siebie wysypkę po pobycie na słońcu? Nie czekaj i udaj się do lekarza pierwszego kontaktu, który samodzielnie zaplanuje diagnostykę i leczenie albo skieruje Cię do dermatologa lub alergologa.
A jeśli nie lubisz czekać w długich kolejkach, sprawdź Polisę Zdrowie Welbi. W ramach pakietu przygotowanego przez TU Zdrowie, którego ofertę można zamówić na Welbi, możesz zyskać dostęp do lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej oraz do nawet 39 specjalistów (w pakiecie OCHRONA GOLD), w tym alergologa i dermatologa. Na wizytę u lekarza rodzinnego będziesz czekać maksymalnie 1 dzień, a z innymi specjalistami z listy skonsultujesz się z reguły w ciągu 3 dni roboczych. Wybierając pakiet OCHRONA COMPLEX od 119 zł miesięcznie lub OCHRONA GOLD od 239 zł miesięcznie, umówisz się na e-konsultację lub wizytę w gabinecie z lekarzem, żeby omówić z nim wszelkie niepokojące objawy lub wyniki badań.
Zamów ofertę wybranego pakietu i sprawdź, z jakich innych usług medycznych można korzystać w ramach miesięcznej składki.
- K. Kujawska-Dębiec, G. Broniarczyk-Dyła, Wybrane choroby skóry spowodowane wpływem działania promieni słonecznych, „Postępy Dermatologii i Alergologii” 2008, nr 2, s. 61–65.
- A. Muzykiewicz i in., Fotoalergeny i związki fototoksyczne pochodzenia roślinnego. Zagrożenia i korzyści terapeutyczne, „Kosmos – Problemy Nauk Biologicznych” t. 66, nr 2 (315), s. 207–216.
- H. Wolska i in., Pokrzywka słoneczna, „Przegląd Dermatologiczny” 2013, nr 100, s. 80–85.
- A. Lis i in., Zjawisko fotonadwrażliwości – istotne działanie niepożądane powszechnie stosowanych leków, „Biuletyn Wydziału Farmaceutycznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego” 2021, nr 3, s. 18–27.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.
Najchętniej czytane
