Sałata - wartości odżywcze, właściwości i sposób podania.
Sałata to warzywo, które posiada dużo cennych witamin i mikroelementów. Najczęściej jest podawana na surowo, ale smakuje dobrze również smażona, duszona czy gotowana. Sałata ma wiele odmian, które różnią się między sobą wielkością, smakiem, a także chrupkością. Dlatego każdy znajdzie coś dla siebie.
Rodzaje sałat
Sałata to warzywo posiadające wiele odmian, które charakteryzują się różnym smakiem, chrupkością, a także wielkością. Często stanowi główny składnik dietetycznych sałatek, koktajli czy dań głównych. Sałaty nie posiadają wielu kalorii, dzięki czemu mogą być spożywane przez osoby będące na diecie odchudzającej. Zatem ile kalorii ma sałata? Średnio w 100 gramach tego warzywa znajduje się 19 kcal. Sałaty charakteryzują się niskim indeksem glikemicznym, dlatego mogą po nie sięgać osoby chorujące na cukrzycę.
Warzywa liściaste nie zawierają cholesterolu ani sodu, natomiast mają wiele antyoksydantów niezbędnych do walki z wolnymi rodnikami powodującymi starzenie się skóry. Sałatę można spożywać przez cały rok. Z racji niewielkich wymagań może ją hodować niemal każdy. Wystarczy niewielka ilość ziemi w ogrodzie lub doniczka na balkonie.
Najpopularniejszym rodzajem jest sałata masłowa, która często stanowi bazę do dietetycznych sałatek. Ze względu na szybką utratę świeżości powinna zostać skonsumowana dość prędko. Najlepiej w surowej formie. Charakteryzuje się delikatnym smakiem i delikatnymi liśćmi, dzięki czemu sprawdza się jako składnik sałatek orzeźwiających. Posiada także dużo kwasu foliowego, który jest potrzebny kobietom w ciąży.
Sałata rzymska zyskała popularność dzięki swojej chrupkości, dlatego stanowi jeden ze składników sałatki Cezar. Chcąc wydobyć jej najsmaczniejsze części, należy usunąć wierzchnie liście, odciąć białe, twarde części i zjeść środek, który jest najbardziej aromatyczny. Sałata rzymska często stanowi bazę dietetycznych sałatek z fit kurczakiem, ponieważ jest twardsza niż sałata masłowa i nadaje smaku potrawom.
Dużą popularnością cieszy się sałata lodowa. Dlaczego? Ponieważ może być dłużej przechowywana niż pozostałe. Jest chrupiąca, delikatna w smaku, dlatego stanowi podstawę wielu potraw. Głównie stosuje się ją do przygotowania sałatki greckiej. Sałata lodowa dobrze komponuje się w towarzystwie gęstych majonezowych sosów.
Sałata roszponka zawiera dużo więcej witaminy C, beta-karotenu oraz witamin z grupy B niż sałata lodowa, dlatego jest znana ze swoich właściwości antyoksydacyjnych. Z racji krótkiej daty przydatności do spożycia powinna być szybko wykorzystana do przygotowania potraw. Można ją przechowywać w lodówce maksymalnie przez 3 dni, najlepiej owiniętą wilgotnym ręcznikiem papierowym, dzięki czemu zachowa świeżość na dłużej.
Jeśli lubisz wyraziste potrawy, na bazie grzybów i aromatycznych serów, sięgnij po sałatę dębolistną. Jej ostrzejszy smak wydobędzie aromat dodatków, a bordowy kolor liści będzie pięknie komponował się na talerzu. Zawiera ona silne przeciwulteniacze, które regulują ciśnienie krwi. Sałata jest źródłem luteiny, której zadaniem jest zapobieganie zwyrodnieniu plamki żółtej.
Sałata endywia to źródło witamin z grupy B, a także witaminy K odpowiedzialnej za mocne kości i zęby. Jest bogata w antyoksydanty, które chronią komórki przed szybkim starzeniem się, a także wykazują działanie przeciwnowotworowe. Endywia, zwana również sałatą kędzierzawą, dobrze komponuje się w towarzystwie sera feta, pleśniowego oraz owoców, jak gruszka czy jabłko. Ma delikatny orzechowy smak, dlatego jest bardziej wyrazista niż sałata masłowa czy rzymska.
Z czym najlepiej łączyć sałatę?
Sałatę z racji jej niskiej kaloryczności wykorzystuje się głównie do przygotowywania dietetycznych sałatek. To, jaki rodzaj sałaty będzie odpowiedni dla Ciebie, zależy od Twojego gustu, a także dodatków, które chcesz zastosować w potrawie. Sałatę warto wprowadzić do swojej diety nie tylko ze względu na witaminy i mikroelementy, ale również na jej działanie bakteriobójcze, odkwaszające czy poprawiające odporność organizmu.
Po sałatę powinny sięgać osoby, które dbają o sylwetkę, ponieważ długo się ją żuje, dzięki czemu zapewnia uczucie sytości na dłużej. Najlepiej ją łączyć z ulubionymi produktami. Aby posiłek był bardziej sycący, dodaj zdrowe źródło białka, jak gotowany kurczak, marynowane tofu lub tuńczyk z puszki. Dzięki temu będziesz mieć więcej energii i szybciej zbudujesz mięśnie. Dodając węglowodany złożone, podniesiesz kaloryczność dania, ale również zapewnisz sobie zbilansowany posiłek, który może posłużyć za obiad lub lekką kolację.
Sałata często stanowi uzupełnienie potraw takich jak kanapki czy burgery. W zależności od rodzaju może wydobyć smak potrawy lub delikatnie go stonować. Dodatek świeżego warzywa nadaje daniu świeżości, chrupkości i smaku. Sałata zielona do obiadu to zatem dobry pomysł właściwie w każdym przypadku.
Sałata to najprostsze w przygotowaniu warzywo, które świetnie smakuje z samą śmietaną czy oliwą z oliwek. Ilość potraw, jakie możesz, z nią stworzyć jest nieograniczona i zależy od składników, jakie masz pod ręką. Przygotowując sałatkę, nie musisz trzymać się przepisów, możesz samodzielnie skomponować swoje ulubione połączenie smaków. Ilość rodzajów sałat jest tak ogromna, że warto mieszać je ze sobą, otrzymując nowe kompozycje.
Kupując sałatę, należy wybierać te okazy, które charakteryzują się intensywnie zielonymi liśćmi. Staraj się unikać tych pożółkłych i brązowiejących, ponieważ charakteryzują one starsze okazy. Jak przygotować sałatę do podania? Oto kilka porad:
jeśli nie będziesz przygotowywać sałaty od razu, wsadź ją do lodówki owiniętą w wilgotny ręcznik papierowy. Zachowa ona swoją sprężystość i chrupkość liści;
przed przygotowaniem jakiegokolwiek posiłku konieczne jest dokładne mycie sałaty, ponieważ mogą znajdować się na niej pozostałości ziemi. Następnie ją osusz;
usuń zewnętrzne liście oraz twarde części warzywa, ponieważ mogą nadawać one gorzki smak potrawie;
liści sałaty nie powinno się kroić, a rwać, aby były nierównomierne. Podczas kontaktu z metalowym ostrzem noża warzywo traci luteinę, która pozytywnie wpływa na wzrok.Jedynym rodzajem sałaty, który może być krojony, jest sałata lodowa. Wynika to z twardości liści.
Sposoby podania sałaty
Najpopularniejszym sposobem podawania jest forma surowa. Niewiele osób wie, że niektóre odmiany sałaty mogą być duszone, smażone, pieczone czy gotowane. Duszone liście sałaty przyrządza się w taki sam sposób jak szpinak. Pod wpływem temperatury tracą one swoją objętość, dzięki czemu można dodać do nich inne składniki, jak czosnek czy śmietana. Duszona sałata ma całkowicie inny smak niż wersja surowa, jednak wymaga więcej nakładu czasu potrzebnego do przygotowania. Do duszenia dobrze nadaje się sałata lodowa, masłowa czy mała sałata rzymska.
Coraz popularniejsze staje się przygotowywanie zdrowych zamienników chipsów. Jednym z popularniejszych dań są chipsy z jarmużu, ale możesz je również przygotować z sałaty karbowanej, kędzierzawej czy dębolistnej. Wystarczy, że oprószysz je solą i pieprzem, delikatnie skropisz oliwą z oliwek i wsadzisz do piekarnika na kilka minut. Ten zdrowy zamiennik pomoże Ci utrzymać szczupłą sylwetkę. Osoby będące na diecie często sięgają po sałatki dietetyczne na bazie świeżych warzyw i lekkich sosów. Dbając o linię, lepiej sięgać po przepisy z dodatkiem oliwy z oliwek lub winegret niż majonezu i ciężkich sosów.
Zielona sałata może zastąpić bułkę w hamburgerach. Wystarczy owinąć mięso wraz z pozostałymi dodatkami i dodać sos. Taka potrawa ma mniej kalorii niż tradycyjny burger, dlatego może być spożywana przez osoby odchudzające się. To, w jaki sposób będziesz spożywać sałatę, zależy tylko od Ciebie. Wypróbuj różnych wariantów, aby znaleźć ten, który najbardziej będzie Ci smakował.
- B. Toselli, Kuchnia lekkostrawna. Najlepsze przepisy na przekąski, dania i desery w wersji light, Wydawnictwo Jedność, Kielce 2018.
- T. Wilk, A. Płaneta, Mogę schudnąć. Cała prawda o odchudzaniu, Wydawnictwo Esprit, Kraków 2012.
- E. Herbert, Beauty&Food, Wydawnictwo Muza, Warszawa 2017.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.